ISO standartlarına uygun yönetim sistemlerini kurmak için danışman arayışımız sırasında yollarımız kesişti Müjgan Çetin’le. ISO yönetim sistemleri alanındaki deneyim ve bilgisini bizlere aktardı. Adım adım ISO standartlarını hayata geçirdiğimiz bu dönemde sizleri deUluslararası Standartlar Örgütü, İnovasyon yönetim sistemi çalışmaları Türkiye delegesi olan, pek çok sektörde ve farklı konularda deneyim sahibi Müjgan Çetin ile tanıştırmak isteriz.
Keyifle okuyacağınız röportaj için tıklayınız.
- Bize kısaca kendinizden bahseder misiniz?
ODTÜ mezunu Endüstri Mühendisiyim. Yüksek Lisansımı Yeditepe Üniversitesi’nde ‘Güneş Enerjisinin Ekonomiye Etkisi’ konulu tezimle tamamladım. Şimdi de; İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü son sınıfında öğrenciyim. Böylece, teknolojinin ve yenilikçiliğin sosyal etkilerini anlayabilme yeteneği kazandığıma inanıyorum.
ARÇELİK, TUBİTAK gibi ülkemizin gözde kuruluşlarında mühendis, yönetici olarak özel projelere imza atma şansına eriştim. ARÇELİK’in ilk teknik kadın yöneticisiyim. 1990’ların başında, ARÇELİK’te Endüstri Mühendisiliği Şefliği’ni kurarak, çağdaş ve bilimsel verimlilik çalışmalarının güzel örneklerini, ekip arkadaşlarımla birlikte hayata geçirdik. Böylece, ARÇELİK okulunda çok şey öğrenme fırsatı yakaladım. Sonra, TUBİTAK’da Enformatik Daire Başkanı olarak çalıştım. 1996 yılında ULAKNET ağını ve digital bilgi merkezi ULAKBİM’i kurarak, ülkemizin internet altyapısına ve digital bilgi erişimi teknolojilerini kullanmasına olanak sağladık. Emekli olduktan sonra ise; ar-ge ve teknoloji projelerinde eğitmen ve danışman olarak çalışmaya başladım. 25 yıldır kurumsallaşma, verimlilik-etkinlik, ar-ge ve İnovasyon projeleri ile katkı sağlıyorum. Ayrıca, üniversitelerde MBA programlarında dersler vererek; kongrelerde, seminerlerde konuşmalar yaparak veya bildiriler, makaleler yazarak gençlerle ve toplumla paylaşıyorum.
2015 yılından itibaren de Türkiye delegesi olarak, Uluslararası Standartlar Örgütü İnovasyon yönetim sistemi çalışmalarına katılıyorum. 160 ülkenin İnovasyon uzmanları ile birlikte standart yazarı olarak, ülkemi temsil etmekten onur duyuyorum. Bu çalışmalarımız sonrasında; İnovasyon alanında 4 standart (İnovasyon yönetimi terimler-tanımlar, İnovasyon yönetim sistemi, işbirliği yönetimi, yetkinlik değerlendirme) yayınlandı. İlgilenenler TSE den satın alabilirler. Şimdi; yenilikçi fikir yönetimi standartı yazım çalışmalarına katılmaya devam ediyorum. Bu süreçte, kaleme aldığım İNOVASYON ile DEĞER KATANLAR isimli kitabım yayına hazır hale geldi. Umarım bu yıl içime sinen bir şekilde yayınlanmasını sağlarım. Bilim alanında eğitim gören kızlarımıza burs verdiğim BİLİM KIZI isimli projemde, kitabımın satış gelirinin kullanılmasını istiyorum. Böylece daha çok kızımıza erişerek, ülkemizin bilimsel çalışmalarında örnek olmasına katkı sağlayacağıma inanıyorum.
Proje YAPABİLSEM isimli kitabım 2007 de yayınladı. Rahmetli oğlumun da bir üyesi olduğu BİLSEM’li (özel ve üstün yetenekli çocuklar için Bilim ve Sanat Merkezleri) gençler ile birlikte yazdık. Onlar resimlediler ve hikayenin kahramanlarına ve kurgusuna yön verdiler, ben de yenilikçi proje yapmalarını sağlayacak proje yönetimi teknik metotlarını kitaba kattım. Çok sevdiğim bir kitap oldu. 2008 den bu yana da, internet sitemden pdf formatında ücretsiz indirilebiliyor. Bunu özellikle söylemek istiyorum. TEGV olarak, 25 yıldır, çocukların çağdaş ve evrensel değerler ile yetişmesi için temel eğitime destek vererek, ülkemizin gelecek liderlerinin yetişmesine katkı sağlıyorsunuz. Sizlerin eriştiği çocuklar, belki bu kitabı indirip projelerinde kullanmak isterler. Bu sebeple, bağlantısını sizinle paylaşmak istiyorum.
https://www.sistemyon.com.tr/images/eserlerimiz/kitap/proje_yapabilsem.pdf
- ISO 9001 ile birlikte entegre yönetim sisteminden ve kuruluşlara katkılarından biraz bahseder misiniz?
Kurumsal sürdürülebilirlik, sadece ülkemiz için değil, bütün dünya için en önemli konu. Bu sebeple, 1990’ların başından itibaren, dünya bu konuda çalışmalar gerçekleştiriyor. Uluslararası standartlar ofisi (ISO) sunulan ürün ve hizmetin sürdürülebilir başarıyı sağlayacak şekilde, kalitesinin güvence altına alınması için gerekli olan yönetim sistemi kurallarını ve şartlarını tanımlayarak, ortak bir lisan oluşturulmayı başardı. ISO çalışma grupları ile İNOVASYON yönetim sistemi alanında, standartları yazan bir ekibin üyesi olarak, bu sorunuzu bu perspektiften cevaplamak istiyorum.
30 yıldır değişen küresel ekonomide, uluslararası arenada ticari başarı gösterebilmek için; kuruluşlarımız, ISO standartlarına uygun şekilde çağdaş yönetim sistemleri kurmaya başladılar. ISO-9001 Kalite ile başlayan bu çalışmalar; (ISO-14001) çevre, (ISO-45001) iş sağlığı ve güvenliği, (ISO-27001) bilgi güvenliği, (ISO-50001) enerji verimliliği, (ISO-10002) müşteri memnuniyeti gibi bir çok önemli alana yaygınlaştı. ISO standartlarda yaptığı revizyonlar ile, 2015 yılından itibaren, entegre yönetim sistemlerinin kurulması ve sistemlerin entegre olarak etkin bir şekilde yönetilmesini kolaylaştırdı. Bunu yaparken amacı, kuruluşların güncel ve gerçek hayat içerisinde sürdürdükleri faaliyetlerine bütünsel bir yaklaşım sunmak ve standartlara uyumlarını kolaylaştırmaktı. Böylece; Kuruluşlar, mevcut yönetişim faaliyetlerine uygun şekilde; kalite, iş sağlığı, bilgi güvenli v.b alanlardaki faaliyetlerini de uluslararası kabul gören, denetlenen, objektif sistematik yapılar ile yürütebilir hale geldiler. Kaliteli ürün ve hizmetlerini sunarken, çevreyi ve çalışanlarının sağlığını-güvenliğini korumakta ve paydaşlarına, faydalanıcılarına – kullanıcılarına yönelik sundukları bilginin güvenliğini de entegre bir şekilde yönetebilmekteler. ISO standartlarının en güzel yönlerinden biri de; kuruluşların, gönüllü olarak, bağımsız denetçiler tarafından yönetim sistemlerinin denetlenmesinin talep edebilmesi ve böylece kurumsal ciddiyetlerini ve şeffaflıklarını, hedef kitlelerine açıkça gösterme imkanını sağlanmasıdır. Bu imkan sayeesinde, yönetim yapıları, uluslararası çağdaş sistemlere uygun şekilde kurulmakta ve her yıl güncel biçimde objektif denetleniyor ve sürekli gelişiyor olmaktadır.
- TEGV ile tanışmanız nasıl oldu? Ve bu süreçte TEGV ile neler yaptınız?
Eski bir ARÇELİK çalışanı olarak, TEGV’i yakinen izliyor ve çocuklara sağladığı katkıyı takip ediyordum. Corona nedeni ile evlerimize kapandığımız günlerde TEGV Genel Müdürü Sait Tosyalı beyin, ISO standartlarına uygun yönetim sistemlerini kurmak için danışman arayışında olduğunu öğrendim. TEGV’in çocuklar için yaptığı katkılara, ben de katkı sağlamak istedim. ISO yönetim sistemleri alanındaki deneyimim ve bilgimi TEGV e aktararak, yanında yer almak istedim. Sait bey ve yönetim ekibi ile ONLİNE oturumlar ile tanıştık, Nisan ve Mayıs ayı içerisinde yoğun biçimde ONLİNE çalışmalar gerçekleştirdik. Haziran ayında, TKYD tarafından verilen, STK lar arasında Kurumsal Yönetim 1.lik Ödülüne TEGV’in layık görülmüş olması, TEGV’in mevcut yönetim sistemlerinin çağdaş yapılara uygunluğunu kanıtlamakta, ancak TEGV yöneticileri ISO standartlarına uygunluk belgesini de alarak bu ödülü taçlandırma konusunda çalışmalarını sürdürmekte kararlılar… Tabi bana da yardımcı olmak düşer.
TEGV’in ISO standartlarına uygun kalite, iş sağlığı ve güvenliği ile bilgi güvenliği yönetim sistemlerini içeren ENTEGRE Yönetim Sistemi projesi öncelikle; ONLİNE eğitimler ile başladı. Sonrasında; ilgili ekip liderleri ile ONLİNE çalıştaylar yaparak, standartların gerekleri ile birlikte mevcut durumu ve dinamikleri değerlendirilerek, yapılması gerekenler konusunda görüşmeler yaptık ve proje planını hazırladık. Şimdi; entegre yapı ile bütün dokümanlarını, uygulamalarını revize ederek, adım adım ISO standartlarını hayata geçiriyorlar. Sonrasında; iç denetçilerini yetiştireceğim, birlikte iç denetim yapacağız ve denetim firmasının denetimine hazır hale geleceğiz. Amacımız TEGV’in Türkiye’de dağıtık halde çok sayıda yerleşkede sürdürdüğü güzel faaliyetlerini ve projelerini kapsayacak şekilde; ISO-9001 Kalite, ISO-45001 İş sağlığı ve Güvenliği ve ISO-27001 Bilgi Güvenliği yönetim sistemlerini, ISO-31000 Risk yönetimi standardına uygun ve entegre biçimde kurmak ve belgelendirilmesine olanak sağlamaktır.
- Bu sistem, kurumlar için neden önemli ve geçiş sürecinde kurumlara neler önerirsiniz?
Önceki sorunuza cevap verdiğim sırada, kurumsal sürdürülebilir yapıların, dünya için öneminden bahsetmiştim. Şimdi de; sorunuzu ‘neden standart yönetim sistemleri önemli’ olarak cevaplamak istiyorum. Standart; güncel yaşamda, benzer-aynı, kural-ölçüt-norm anlamına gelse de; kuruluşlar için önemini ve sisteme yaklaşım mesajını çok iyi verdiği için, uluslararası standartlar örgütünün (ISO) tanımını vererek sorunuza cevap vereceğim.
‘Üzerinde uzlaşma sağlanmış; yetkili bir kurumca onaylanmış; tüm ilgili tarafların katılımıyla geliştirilmiş; ortak ve tekrarlanan kullanımlar için hazırlanmış; uygulaması tercihe dayalı dokümandır.’
Bu tanımda göreceğiniz gibi; standartların, Dünya’daki ilgili uzmanların katılımı ile uzlaşma sağlanarak geliştirilmiş olması ve sürekli güncel tutulması nedeni ile küresel çağdaş yapıları güncel takip etme imkanı sağlanmaktadır. Standartların uygulamasının tercihe dayalı olması ve sürekli geliştirme sistematiği ile bağımsız denetçiler tarafından denetlenebilir kılınması da, bence önemini arttırmaktadır. TEGV gibi, gönüllüler ve bağışçılar eliyle, çocukların faydası için değer üreten bir sivil toplum kuruluşunun ‘güvenilirlik, farklılıklara saygı, sorumluluk, gönüllülük ve dayanışma ve yenilikçilik’ ilkelerine baktığımızda, ISO’nun bu yaklaşımı çok uygun görünmektedir. Ayrıca, standartların küresel işbirliklerinde TEGV e lisan birliği sağlamış olması da önemli bir avantajdır. Uluslararası bir çok kuruluş ile yapacağı ortaklaşa çalışmalarda, ISO standartlarına uygun yönetişim sistemlerini kullanımı sebebiyle iletişimi gelişmiş olacaktır.
TEGV gibi zaten kurumsal yönetişim ilkelerine uygun sistemleri başarı ile uygulayan kuruluşların yapması gereken; standartların maddeleri ile kendi yönetsel uygulamalarını gözden geçirmek ve gerekli ise standarta uygun olarak revize etmektir. Standartların temel yapısı ve felsefesinde tanımlanan; müşteri memnuniyetini sağlayacak şekilde ve sürekli iyileştirme prensiplerine uygun yapıları kurmak için; danışmanlık hizmetinin alınması, hem sistemlerin doğru yapılarda kurulmasına faydalı olacak, hem de sistemlerin devreye alınmasında hız kazandıracaktır.
- Son olarak bizimle paylaşmak istediğiniz her hangi bir şey var mıdır?
25 yıldır, çocuklarımıza güzel bir gelecek için, heyecanla desteklerini sunan TEGV’in kurumsal yönetişim ilkelerine uygun sistematik yapılarını kurmasına katkı sağlamaktan dolayı, ben de çok heyecanlı ve mutluyum. Projemizi başarıyla tamamladıktan sonra, çocuklarımızın tasarım ve beceri atölyelerinde yenilikçilik yeteneklerine katkı sağlamaya devam etmeyi arzuluyorum.
Corona sonrası dünyanın değişen dinamikleri içerisinde, ülkelerin insan yaşamına değer katan ve yaşanan sorunların çözümüne yönelik yenilikçilik kapasitelerinin geliştirilmesi için yaptıkları, TEGV in misyonun ve vizyonunun ne kadar önemli olduğunu bir kere daha ortaya çıkarmaktadır. Bu sebeple, İnovasyon yönetim sistemi standartlarının yazarlarından biri olarak, yenilikçilik yetkinliği gelişmiş çocuklarla ülkemizin geleceğinin hazırlanmasında, TEGV gönüllüsü olmaktan onur duyacağımı bir defa daha belirtmek istiyorum.
